Dłuski Mamert (1788–?), generał W. P. Ur. 26 I we wsi Czyżyny pow. żytomierskim, wstąpił jako ochotnik do 3. p. ułanów Księstwa Warszawskiego 9 V 1809. W dniu 5 VI 1809 został mianowany adiutantem-podoficerem, a 21 VII 1809 podporucznikiem. Podczas wojny z Austrią brał udział w potyczkach pod Tarnopolem i Wieniawką. Za udział w tej kampanii został ozdobiony złotym krzyżem polskiego orderu wojskowego. W dniu 28 VIII 1810 awansował na kapitana z przeniesieniem do 14. p. kirasjerów. Podczas wyprawy na Moskwę był szefem szwadronu nowosformowanego na Litwie 18. p. ułanów. Z pułkiem tym brał udział w walkach pod Kojdanowem, Mińskiem, Borysowem. Przy reorganizacji wojska został przeniesiony do 6. p. ułanów, z którym uczestniczył w kampanii saskiej, biorąc udział w bitwach pod Gabel, Altenburg, Lipskiem i Hanau. Za kampanię tę otrzymał kawalerski krzyż legii honorowej. Przy reorganizacji wojska polskiego umieszczony został jako major w 3. p. strzelców konnych, 18–30 XII 1817 przeniesiony do 1. p. strzelców konnych. W dniu 7 X 1818 wziął dymisję w stopniu podpułkownika. Osiadł na roli w Kaliskiem, ożeniony z Benigną Górską. Podczas powstania listopadowego brał udział w akcji powstańczej na terenie Kalisza, a 2 XII 1830 był wyznaczony do Komitetu Obywatelskiego województwa kaliskiego. Organizował ochotniczy pułk jazdy kaliskiej, późniejszy l. p. jazdy kaliskiej, a od 4 XII 1830 był jego dowódcą. Na czele tego pułku brał udział w bitwach pod Wawrem i Grochowem. Przy reorganizacji wojska w marcu otrzymał jako pułkownik brygadę kawalerii. Uważany za jednego ze zdolniejszych kawalerzystów, awansował 14 VI 1831 na generała brygady. Brał udział w walkach nad Liwem i przy obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy wraz z armią główną przeszedł granicę pruską pod Brodnicą.
Arch. Akt Dawnych w W. Komisja Rządowa Wojny 3069 i rodowód 1. p. strzelców konnych; Boniecki; Gembarzewski, Wojsko polskie 1807–1814, W. 1912; Enc. wojsk., II; Niemojewski Jan Nepomucen, Pamiętniki, W. 1925; Pawłowski B., Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831, IV, W. 1930–5; Tokarz W., Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831, W. 1930; Staszewski J., Organizacja siły zbrojnej i działania wojenne w województwie kaliskim 1831 r., »Rocz. Hist« VI, P. 1930.
Janusz Staszewski